६३ हजार झोपडपट्टीधारकांचे सर्वेक्षण पूर्ण, वरच्या मजल्यांवरील बांधकामांचाही समावेश
मुंबई – धारावी पुनर्विकासासाठी सुरू असलेल्या सर्वेक्षणाने नवा टप्पा गाठला आहे. वरच्या मजल्यांवरील घरांसह ६३ हजार झोपडपट्टीधारकांचे सर्वेक्षण पूर्ण झाले असून, यापूर्वी तळमजल्यावरील आणि व्यावसायिक गाळ्यांसह ६० हजार झोपड्यांचे सर्वेक्षण पूर्ण झाले होते.
धारावीत २००७-०८ मध्ये पहिल्यांदा दस्तऐवजीकरणाचे काम करण्यात आले होते. मात्र, त्या सर्वेक्षणात प्रामुख्याने तळमजल्यावरील गाळ्यांनाच पात्र ठरवले गेले. सध्याच्या सर्वेक्षणात तळमजल्यावरील भाडेकरूंच्या घरांसोबत वरच्या मजल्यावरील बांधकामे, अस्तित्वातील एसआरए इमारती, आरएलडीए जमिनीवरील झोपडपट्टीवासी आणि धार्मिक स्थळांचा समावेश केला गेला आहे.
धारावी पुनर्विकास प्रकल्पाचे (डीआरपी) मुख्य कार्यकारी अधिकारी एस. व्ही. आर. श्रीनिवास म्हणाले, “आमच्या सर्वेक्षणाने एक महत्वाचा टप्पा ओलांडला आहे. हा पुनर्विकास प्रकल्प केवळ तळमजल्यापुरता मर्यादित नसून, वरच्या मजल्यांवरील रहिवाशांचाही समावेश आहे. सरकार धारावीतील प्रत्येक व्यक्तीला हक्काचे घर देण्याच्या वचनबद्धतेवर ठाम आहे.”
सर्वेक्षणाच्या पुढील टप्प्यात काय?
• ९५ हजारांहून अधिक गाळ्यांचे गल्लीबोळात जाऊन सर्वेक्षण पूर्ण.
• ८९ हजारांहून अधिक गाळ्यांना क्रमांक देण्यात आले.
• ६३ हजारांहून अधिक गाळ्यांचे प्रत्यक्ष सर्वेक्षण संपन्न.
धारावी पुनर्विकास प्रकल्पासाठी नवभारत मेगा डेव्हलपर्स प्रायव्हेट लिमिटेड (एनएमडीपीएल) ही विशेष उद्देश कंपनी (SPV) काम पाहत आहे. सर्वेक्षणात १ लाख ५० हजार घरांचा समावेश केला जाणार असून, बहुतेक झोपड्या तळमजला + दुसरा मजला या स्वरूपाच्या असल्याने पुनर्वसनासाठी आवश्यक घरांची संख्या वाढली आहे.
सर्वेक्षणाचा शेवटचा टप्पा – रहिवाशांना आवाहन
श्रीनिवास पुढे म्हणाले, “सध्या सर्वेक्षणाच्या शेवटच्या टप्प्यात प्रवेश केला आहे. धारावीकर पुनर्विकासाच्या बाजूने आहेत आणि सक्रिय सहभाग घेत आहेत. तरीही, ज्या रहिवाशांनी अद्याप सर्वेक्षणात भाग घेतलेला नाही, त्यांनी त्वरित सहभागी व्हावे.”
एनएमडीपीएलच्या प्रवक्त्यांनी सांगितले, “धारावीकरांकडून जबरदस्त प्रतिसाद मिळत आहे. त्यांची सकारात्मकता आणि सन्मानपूर्वक जीवन जगण्याची इच्छा, या पुनर्विकास प्रकल्पाला पुढे नेण्यास कारणीभूत ठरेल. त्यांचा भविष्याच्या दृष्टीने घेतलेला निर्णय आम्ही पूर्ण आदराने स्वीकारतो.”
पात्र आणि अपात्र रहिवाशांचे पुनर्वसन कसे होणार?
• सर्व पात्र धारावीकरांचे पुनर्वसन धारावीतच होणार.
• अपात्र ठरणाऱ्या रहिवाशांना मुंबई महानगर प्रदेशातील (एमएमआर) आधुनिक वसाहतींमध्ये स्थलांतरित केले जाईल.
• या वसाहतीत चांगल्या सुविधा, मेट्रोसह सार्वजनिक वाहतुकीच्या सोयी उपलब्ध असतील.
पुढील टप्प्यांसाठी रहिवाशांना सहकार्याचे आवाहन
या सर्वेक्षणाच्या आधारे पुनर्विकासाच्या पुढील टप्प्यांची आखणी केली जाणार आहे. त्यामुळे धारावीतील रहिवाशांनी आवश्यक कागदपत्रांसह सर्वेक्षण प्रक्रियेत सहभागी होणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. प्रशासनाने स्पष्ट इशारा दिला आहे की, ज्यांनी वेळेत सर्वेक्षण पूर्ण केले नाही, त्यांचे पुन्हा सर्वेक्षण होण्याची शक्यता कमी आहे.
धारावीच्या ऐतिहासिक पुनर्विकासासाठी हा टप्पा निर्णायक ठरणार असून, लवकरच धारावीचे नवे रूप जगासमोर येईल.
