दिल्ली विधानसभा निवडणुकीत भाजपाने २७ वर्षांनंतर पुनरागमन करत ७० पैकी ४८ जागांवर ऐतिहासिक विजय मिळवला. हा विजय केवळ दिल्लीपुरता मर्यादित राहिला नाही, तर तो भाजपाच्या राष्ट्रीय पातळीवरील वाढत्या वर्चस्वाचे प्रतिबिंब आहे. काँग्रेसचा पूर्ण पराभव आणि ‘आप’चा पराभव ही या निवडणुकीची ठळक वैशिष्ट्ये ठरली. मात्र, या विजयामध्ये भाजपाच्या विविध राज्यांतील नेतृत्वाने महत्त्वाची भूमिका बजावली, ज्यामध्ये महाराष्ट्रातील, विशेषतः मुंबईतील, नेतृत्वाचा मोठा वाटा होता.
दिल्लीतील विजयाचे प्रमुख कारणे
- ‘आप’चा घसरता प्रभाव आणि भ्रष्टाचाराचे प्रकरणे
दिल्लीतील आम आदमी पक्ष (आप) सरकार गेल्या काही वर्षांपासून भ्रष्टाचाराच्या आरोपांनी ग्रासले होते. मद्य घोटाळा, शीशमहल वाद, मनीष सिसोदिया आणि सत्येंद्र जैन यांचा तुरुंगवास, आणि मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांच्यावरील आरोप यामुळे ‘आप’ सरकारविरोधात तीव्र एंटी-इनकंबन्सी निर्माण झाली होती. दिल्लीतील मतदारांमध्ये या मुद्यांमुळे प्रचंड नाराजी होती.
- भाजपाचा ग्रासरूट पातळीवरील प्रचार आणि प्रभावी रणनीती
भाजपाने निवडणुकीपूर्वीच दिल्लीच्या राजकारणाचा बारकाईने अभ्यास केला आणि आपला प्रचार अगदी सूक्ष्म पातळीवर पोहोचवला. भाजपाने दिल्लीच्या ७० विधानसभा मतदारसंघांचे १४ भागांमध्ये विभाजन केले आणि प्रत्येक विभागासाठी एक सक्षम नेता नियुक्त केला.
- भाजपाच्या राष्ट्रीय नेत्यांची निवडणूक रणनीती
भाजपाच्या राष्ट्रीय संघटन महामंत्री बी. एल. संतोष यांनी १५ डिसेंबरला निवडणुकीच्या तयारीसाठी सर्व नेत्यांसोबत बैठक घेतली. या बैठकीत दिल्लीतील प्रत्येक भागासाठी स्वतंत्र रणनीती आखण्यात आली. यामध्ये गुजरातमधील आमदार अमित ठाकर, हरियाणाचे मंत्री असीम गोयल यांच्यासह मुंबई भाजपाचे सरचिटणीस आणि बोरिवलीचे आमदार संजय उपाध्याय यांचा मोठा सहभाग होता.
संजय उपाध्याय यांची भूमिका आणि मुंबईचा प्रभाव
- मुंबईहून थेट दिल्लीच्या रणांगणात प्रवेश
संजय उपाध्याय यांनी नुकत्याच झालेल्या महाराष्ट्र विधानसभा निवडणुकीत प्रथमच आमदारकी मिळवली होती. २३ नोव्हेंबरला निकाल जाहीर झाल्यानंतर त्यांच्या विजयाचा जल्लोष संपायच्या आधीच, त्यांना दिल्लीच्या निवडणुकीसाठी बोलावले गेले. महाराष्ट्र विधानसभेच्या पहिल्याच अधिवेशनाला उपस्थित राहण्याऐवजी त्यांनी थेट दिल्लीच्या निवडणुकीत आपली भूमिका बजावण्यास सुरुवात केली.
- उत्तर-पश्चिम दिल्लीत भाजपाला मोठे यश
संजय उपाध्याय यांना दिल्लीतील उत्तर-पश्चिम विभागात जबाबदारी देण्यात आली. या भागात नरेला, रोहिणी, रिठाला, बादली आणि बवाना या पाच विधानसभा जागा येतात. येथे त्यांनी ज्या प्रकारे रणनीती आखली आणि अंमलात आणली, त्यामुळे भाजपाला सर्व पाचही जागांवर मोठा विजय मिळवता आला.
- भाजपाची सूक्ष्म पातळीवरील निवडणूक रणनीती
• बूथ लेव्हलवर मजबूत संघटन
• ‘पन्ना प्रमुख’ प्रणालीचा प्रभावी वापर
• स्थानिक युवक आणि महिलांना प्रचारात सहभागी करून घेणे
• सरकारी योजनांच्या लाभार्थ्यांशी थेट संवाद
• घरोघरी जाऊन मतदारांशी संपर्क
या रणनीतींमुळे संजय उपाध्याय यांच्यासह इतर भाजप नेत्यांनी आपच्या मतपेढीवर जबरदस्त आघात केला आणि दिल्लीतील राजकीय समीकरणे पूर्णतः बदलली.
दिल्लीच्या विजयाचे राष्ट्रीय महत्त्व
- मोदी ब्रँड आणि भाजपा संघटनशक्तीचे पुनरुज्जीवन
२०१५ आणि २०२० च्या निवडणुकीत ‘आप’ने भाजपाला मोठ्या फरकाने पराभूत केले होते. मात्र, २०२५ मध्ये झालेल्या या विजयामुळे भाजपाने स्पष्ट संदेश दिला आहे की, मोदी ब्रँड आणि भाजपाची संघटनशक्ती अजूनही प्रभावी आहे.
- काँग्रेसचा संपूर्ण पराभव: राष्ट्रीय स्तरावरील परिणाम
काँग्रेसला एकही जागा जिंकता आली नाही. हा पराभव केवळ दिल्लीपुरता मर्यादित नाही, तर आगामी लोकसभा निवडणुकीतही काँग्रेससाठी धोक्याचा इशारा आहे.
- भाजपाचा विस्तार आणि महाराष्ट्र-मुंबईची भूमिका
मुंबईसारख्या जागतिक महानगरातील भाजपाच्या नेतृत्वाने दिल्लीच्या निवडणुकीत महत्त्वाची भूमिका बजावली. यामुळे भविष्यात मुंबई भाजपाच्या नेत्यांची जबाबदारी वाढणार आहे.
शेवटचा निष्कर्ष: मुंबईची साथ, दिल्लीचा विजय
दिल्लीतील भाजपाच्या या ऐतिहासिक विजयात महाराष्ट्र, विशेषतः मुंबईतील नेतृत्वाने महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. संजय उपाध्याय यांच्या नेतृत्वाखालील उत्तर-पश्चिम दिल्लीतील यश ही महाराष्ट्र आणि मुंबईसाठीही एक प्रतिष्ठेची बाब ठरली.
‘हिमालयाच्या मदतीसाठी सह्याद्री नेहमीच धावतो’ असे म्हणतात, तसेच मुंबईनेही दिल्लीच्या विजयात आपला ठसा उमटवला आहे. त्यामुळे हा विजय केवळ भाजपाचाच नाही, तर मुंबईच्याही राजकीय आणि संघटनात्मक ताकदीचा एक महत्त्वाचा दाखला आहे.
